در بخش آسيايي استانبول روبه‌روي تنگه بسفر در منطقه اسكودار، مسجد و قبرستان ايرانيان در جاي مناسب و نسبتا وسيعي قرار گرفته و به‌رغم اين كه به مرور زمان بخشي از اين قبرستان توسط ديگران تصاحب شده، ميراث ايرانيان در استانبول همچنان پابرجاست. اين محل پذيراي ايرانيان مقيم استانبول در ايام خاصي از سال است. در روزهاي تاسوعا و عاشورا حضور ايرانيان در اين مكان جلب توجه مي‌كند. ايرانيان از دوران عثماني درگذشتگان خود را در اين قبرستان به خاك مي‌سپردند. اين مجموعه توسط انجمني از ايرانيان مقيم استانبول مديريت مي‌‌شود. انجمن ياد شده براي بهبود شرايط مسجد و قبرستان و حفظ حدود و ثغور آن همواره كوشا بوده است.
در ميان درگذشتگاني كه در اين قبرستان به خاك سپرده شده‌اند، بزرگان ادبي، تاريخي و سياسي اين مرز و بوم وجود دارند. از شاهزادگان و نوادگان صفويه تا برخي سفراي ايراني دوران قاجاريه در استانبول گرفته تا حسين دانش، نماينده دوره اول مجلس مشروطه و دانشمند برجسته، استاد عبدالباقي گلپينارلي كه تعدادي از آثار ارزنده او به زبان فارسي ترجمه و منتشر شده است. در آثار مكتوب عثماني، اين مسجد و قبرستان جايگاه ويژه‌اي دارد. در آثار برخي بزرگان ايراني مانند خان ملك ساساني مطالب قابل توجهي در مورد اين مكان نوشته شده است.
قبرهاي اين قبرستان تا اندازه‌اي رنگ و لعاب تمدني عثماني به خود گرفته است. يعني از دور و بدون مراجعه به قبر مي‌توان دريافت كه شخص مدفون در قبر، خانم است يا آقا، جوان است يا پير؟ روي سنگ قبرهاي برخي قبور اين قبرستان اشعار زيبايي به زبان فارسي نوشته شده يا اسم و تاريخ تولد و وفات آنها به خط فارسي است. قبرستان داراي غسالخانه مناسبي است و از بابت آب و برق و... مشكلي ندارد. آب و هواي معتدل و مرطوب استانبول باعث سرسبزي قبرستان شده و در حياط جلويي آن درختان كهنسالي روييده‌اند كه از دخيل‌هاي بسته شده روي اين درختان و در و ميله‌هاي اطراف مسجد مي‌توان آثار ايراني را مشاهده كرد. گوركن و غسال اين مركز از ايرانيان مقيم است كه نسل اندر نسل اين شغل را بر عهده داشته و البته زبان فارسي را به زحمت مي‌فهمد.
به‌رغم اين كه عبارت مسجد و قبرستان ايرانيان روي تابلوي ورودي خودنمايي مي‌كند، با وجود اين به دليل اين‌كه اكثريت ايرانيان مقيم استانبول شيعه بوده‌اند، شيعيان و علوي‌هاي اين شهر هم درگذشتگان خود را در اين قبرستان به خاك مي‌سپارند. لذا در اين قبرستان، قبوردرگذشتگان قديمي و جديد وجود دارد. همين مساله باعث شده تا در ايام هفته برخي ايرانيان براي زيارت قبور عزيزان خود به اين قبرستان بروند. البته مصفا بودن قبرستان هم مزيد بر علت است، زيرا به مثابه پاركي طبيعي مي‌ماند كه قدم زدن در آن لذتبخش است.مسجد: اين مكان از مسجد ايراني والده‌خان كه در بخش اروپايي استانبول و در ميان بازار اين شهر واقع شده، بزرگ‌تر است. در كنار مسجد مكاني براي تهيه غذا و چاي تعبيه شده و در روزهاي تاسوعا و عاشورا كه مردم به آنجا مي‌روند، از آنها پذيرايي مي‌كنند. ايرانيان مقيم استانبول از عادات هموطنان خود دور نيفتاده و لذا پذيرايي از مهمانان در مسجد و قبرستان سنت قديمي آنهاست. برخي از آنها هم نذورات خود را در اين ايام ميان مراجعه‌كنندگان پخش مي‌كنند.
ضمیمه ایام(تاریخ) روزنامه جام جم-حجت‌الله جودكي
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
